Gratis cursus Kunstgeschiedenis
Kunst, kunstgeschiedenis en kunststromingen. Het zijn begrippen die een wereld van gevoelens, historie, landschappen, schoonheid, fantasie, waarheden en vooral verhalen van mensen herbergen. De kunst is rijkgeschakeerd, zoals het leven zelf.
Er is echter ook een gezamenlijke basis te vinden voor al deze kunstuitingen. Kunst is namelijk een middel tot communicatie van gevoelens tussen de kunstenaar en de beschouwer van zijn of haar werk. Het bestaat omdat de mens, de homo sapiens, in staat is om zijn verbeelding over te brengen op een ander mens. Dit maakt de mens uniek in het dierenrijk.
Ik probeer op deze website over deze kunst te vertellen, zodat er begrip ontstaat voor de manier waarop kunstenaars werken – en werkten – en in welke context zij dit doen. Dit alles in de hoop dat deze kunstwereld zich openbaart voor iedereen die hier interesse in heeft. Ik kan op deze website over de kunst verhalen, maar deze niet verklaren. Omschrijven wat een kunstenaar wil vertellen, is hem eigenlijk monddood maken. Hij of zij communiceert via het kunstwerk met u. Het is zinloos om daar als verteller tussen te gaan zitten. Een kunstwerk wel of niet waarderen blijft nu eenmaal een persoonlijke aangelegenheid. Dat neemt niet weg dat het verhaal van een kunstwerk en de context waarbinnen een kunstenaar het maakt kan bijdragen aan het plezier dat u aan een kunstwerk beleeft. Vandaar mijn poging om de oude en nieuwe kunst te vertalen in gewone woorden, zodat de kunst voor iedereen begrijpelijk en inzichtelijk wordt.
U krijgt deze cursus kunstgeschiedenis gratis aangeboden van dé Gooise Galerie. Wij zijn een online galerie die haar geld verdient met het verzamelen en verkopen van schilderijen. En natuurlijk hopen wij dat u in deze kunstcollectie interesse heeft, vandaar dat wij onder iedere les enkele van onze kunstwerken tentoonstellen. Wij hopen echter vooral dat u plezier beleeft aan de verruiming van uw kennis over de geschiedenis van de kunst, de vele interessante kunststromingen, de fraaie afbeeldingen van de getoonde kunstwerken, maar vooral aan de gevoelens die de kunstwerken bij u oproepen.
Informatie over de kunstgeschiedenis
De kunstuitingen in een specifieke periode zijn ook een weerspiegeling van de samenleving op dat moment. De kunststromingen kabbelden mee op het ritme van de op dat moment geldende maatschappelijke realiteit of verzetten zich juist daartegen. En er waren kunstenaars die volledig authentiek werkten vanuit hun eigen belevingswereld, zonder rekening te houden met maatschappelijke of kunsthistorische ontwikkelingen. Toch wordt een mens altijd mede gevormd door de omgeving waarin hij of zij verblijft en de menselijke samenleving waarin hij of zij opgroeit en dat geldt ook voor kunstenaars. Vandaar dat ik heb geprobeerd om de kunststromingen in een maatschappelijke perspectief te plaatsen. Dat had gevolgen voor mijn keuzes welke kunstwerken ik plaatste op deze website. In ieder hoofdstuk laat ik enkele kunstwerken of afbeeldingen zien die een beeld geven van de periode waarin de kunstenaars leefden. Juist zij waren in staat om de hun omringende maatschappij te duiden via hun kunstwerken. Op deze wijze legt deze website niet alleen uit hoe de kunstgeschiedenis verliep, maar plaatst het ook in de juiste historische context. Dit alles met als doel om de kunstenaars, die in een bepaalde periode leefden, nog beter te begrijpen.
Toch is dit overzicht van de algemene kunstgeschiedenis niet meer dan een terugblik op, en een overzicht van, de kunstenaars en kunstwerken uit de menselijke geschiedenis, waarbij ik op deze website de nadruk leg op de beeldende kunsten en de architectuur. Ook andere toegepaste kunsten worden beschreven, waaronder fotografie, kalligrafie, grafische vormgeving, edelsmeedkunst, textiel en kunstnijverheid. De kunstwereld is echter breder. Denkt u maar eens aan de muziek, het theater, de film en de letteren die op deze website niet of veel minder aan bod komen. Zonder twijfel zal een opmerkzame geleerde wijzen op onvolledigheden in het aangebodene. Bovendien zal hij of zij twijfelen aan wat ik meer en minder belangrijk vindt in deze cursus. Daar krijgt u echter ook iets voor terug: een begrijpelijke tekst en een uitleg van de geschiedenis van de kunst in onze wereld. Ik heb geprobeerd om objectief te zijn, maar inherent aan het schrijverschap is dat veel gekleurd is door persoonlijke herinneringen en ervaringen.
Ik hoop dat u kunt genieten van deze teksten die niet pretenderen om kritisch te zijn, maar vooral proberen om u breed te informeren over de kunstgeschiedenis in de wereld waarin wij leven.
Hoe kan ik deze cursus kunstgeschiedenis het beste volgen?
Uw cursus kunstgeschiedenis bestaat uit tekst met daarbij zoveel mogelijk afbeeldingen om de teksten aan te vullen en te verduidelijken. Een bekend spreekwoord zegt `Eén beeld zegt meer dan duizend woorden’. Dit gaat zeker in de kunstwereld op, omdat uw ogen een belangrijk middel zijn om de kunst te kunnen waarderen of te leren begrijpen. Soms gebruik ik afbeeldingen van kunstvoorwerpen uit onze eigen verzameling, maar veelal betreffen het afbeeldingen van schilderijen en andere kunstwerken uit particuliere verzamelingen en musea. In de bijschriften bij de afbeeldingen breng ik verdiepingen aan over de betreffende kunstwerken in relatie met de beschreven kunststroming, zodat u datgene wat u gelezen heeft ook direct kunt ontdekken en toetsen in het getoonde kunstwerk.
Uw bezoek aan een gebouw of een museum zal na het volgen van deze cursus kunstgeschiedenis anders en rijker zijn. U zult veel meer begrijpen van wat u ziet. Ondertussen zitten wij niet stil. Wij werken continue aan updates van de lessen.
Veel plezier met deze cursus kunstgeschiedenis!
Ronnie Rokebrand
dé Gooise Galerie

Les 1: Primitieve kunst
Een paard uit Lascaux. Het betreft hier een replica in het Brno-museum Anthropos.

Les 2: Precolumbiaanse kunst
Coatlicue, de godin van de hemel, werd moeder van een vuurstenen mes. Haar kinderen, de sterren, waren volledig van streek en wierpen het mes de

Les 3: Oud-Egyptische kunst
Zowel in de primitieve kunst als in de precolumbiaanse kunst, zoals op andere webpagina’s op deze website beschreven, speelde magie een belangrijke rol. Ook in de kunst

Les 4: Oud-Griekse kunst
Kunst, filosofie, democratie en helden vormen de belangrijkste thema’s voor ons nu wij via de overblijfselen uit de geschiedenis terugkijken op de lange periode van

Les 5: Romeinse kunst
Ontegenzeggelijk was de invloed van de oude Grieken enorm op de ontwikkeling van de Romeinse kunst in de periode van de geboorte van Christus tot

Les 6: Byzantijnse kunst
In het jaar 313 na Chr. proclameerde keizer Constantijn dat alle godsdiensten, en dus ook het Christendom, in vrijheid mochten worden uitgeoefend. 78 jaar later

Les 7: Hindoeïstische kunst
De hindoeïstische kunst kan men alleen begrijpen als men enig inzicht heeft in het hindoeïsme als godsdienst. De beeldhouwwerken, schilderingen, unieke gebruiken, architectuur, en de

Les 8: Boeddhistische kunst
`In het jaar 563 voor Chr., tijdens een volle maan, werd in het Nepalese dorp Lumbini prins Siddharta Gautama geboren, de zoon van koning Suddhodana

Les 9: Islamitische kunst
De oorsprong van de islamitische kunst Waar komt de islamitische kunst vandaan en waar vindt het haar oorsprong? De profeet Mohammed verkondigde in het jaar

Les 10: Chinese kunst
Tot aan het begin van de industrialisatie, aan het einde van de 19de eeuw, was China de grootste economie in de wereld en daarmee ook

Les 11: Japanse kunst
Japan kent een lange en interessante geschiedenis en is een goed voorbeeld van de acculturatie tussen de vele Aziatische culturen, waaronder de Chinese kunst en

Les 12: Afrikaanse kunst
Onder de Afrikaanse kunst verstaan we alle kunst die ten zuiden van de Sahara is vervaardigd. In het gebied ten noorden van deze woestijn vind

Les 13: Oceanische kunst
Met de Oceanische kunst duiden we de kunst aan uit de gebieden in de Grote Oceaan die wij Micronesië, Polynesië en Melanesië noemen. In deze

Les 14: Indiaanse kunst in Noord-Amerika
In Noord-Amerika leven 562 indianenstammen. De bevolking is etnisch homogeen, misschien met uitzondering van de Eskimo’s en de Aleoeten, maar ieder met een eigen cultuur

Les 15: Middeleeuwse kunst
De Middeleeuwen stonden ook bekend als de `duistere eeuwen’, een tijdvak waarin monniken en geleerden in kloosters probeerden om de kunsten uit de oude wereld

Les 16: Renaissance kunst
De levendige kunst die aan het einde van de 14de eeuw hoogtij vierde bevredigde de kunstenaars niet. Zij wilden meer; zij wilden dat mensen leerden

Les 17: Barokke kunst
De barok, een stijlperiode van circa 1600 tot 1750, stond bekend om haar weelderige vormen. Met name in kerken uit deze periode kunt u kennismaken

Les 18: Hollandse kunst in de Gouden Eeuw
De 17de eeuw stond – en staat ook nu nog – in Nederland bekend als de Gouden Eeuw, wat inhield dat de handel en de

Les 19: Neoklassieke kunst
Vanaf 1760, maar zeker na het uitbreken van de Franse Revolutie in 1789, volgde er een reactie op het weelderige uiterlijk van de barokgebouwen. Men

Les 20: Romantische kunst
Vissersschepen op het strand, uit 1835, van de romantische kunstschilder Wijnand Nuijen. Het schilderij hangt in het Rijksmuseum in Amsterdam.

Les 21: Oriëntalisme in de kunst
Een speciale paragraaf besteed ik graag aan de oriëntalisten, vooral omdat het hier een aparte groep kunstschilders betreft die hun liefde voor de vreemde Oriënt

Les 22: Realisme in de kunst
Gustave Courbet, een sociaal bewogen mens `Ik wens van niemand anders dan de natuur een leerling te zijn.’ Gustave Courbet De realistische kunstschilder Gustave Courbet

Les 23: Impressionistische kunst
Aan het einde van de 19de eeuw, zo tussen 1860 en 1870, raakten een aantal kunstschilders geïmponeerd door de kunstwerken van de realistische schilders en

Les 24: De Haagse School
`Ik schilder geen koeien, maar lichteffecten.’ Willem Maris, schilder van de Haagse School In Nederland werden de kunstschilders

Les 25: De Larense School
`Eerst waren het merendeels schilders, die hun baard lieten staan, en er door hun ezel begeleid op uit trokken om hier of daar een brokje

Les 26: Post-impressionistische kunst
Zoals al eeuwen lang gebruikelijk is in de kunst, en ook in de maatschappij, zijn er kunstenaars die willen vernieuwen en innoveren. Kunstenaars zijn continue

Les 27: Art Nouveau en Art Deco
Als er twee termen zijn die in de kunst- en designwereld vaak verward worden, dan zijn het de benamingen van de stijlperiodes Art Nouveau en

Les 28: Fauvistische kunst
Het kan verkeren: tijdens een tentoonstelling in 1905 in de Parijse Salon d’Automne (de Herfstsalon) uitgescholden worden door een kunstcriticus als `wilde dieren’ – les

Les 29: Expressionistische kunst
De stijlperiode van het expressionisme en de expressionistische kunst had haar bloeitijd ongeveer in de periode tussen de jaren 1905 en 1940, met name in

Les 30: Kubistische kunst
`Er is maar één ding waardevol in kunst: datgene wat je niet kunt verklaren.’ Georges Braque Het kubisme was als kunststroming nauw verwant aan het

Les 31: Naïeve kunst
De laan in het park bij Saint Cloud, van de naïeve kunstschilder Henri Rousseau, uit 1908.

Les 32: Dada-beweging
`bevor dada da war, war dada da’ Hans Arp, één van de grondleggers van de dada-beweging De dada-beweging (1916-1924), de vereniging

Les 33: Surrealistische kunst
De mens loopt hand in hand met het toeval; dat is nu eenmaal een zekerheid in het bestaan van ieder mens. Een deel van het

Les 34: Abstracte kunst en Abstract expressionistische kunst
Tegen het einde van de 19de eeuw had een nieuwe generatie kunstenaars meer dan genoeg van het afbeelden van figuren op het doek en het

Les 35: Socialistisch realisme
Het fundament voor het socialistisch realisme werd gevormd door de Duitse econoom en filosoof Karl Marx. In zijn boek Het Kapitaal, dat hij in 1867

Les 36: Popart
De generatie waartoe ik behoor is tijdens zijn jeugd opgegroeid met popmuziek. Deze zogenoemde populaire muziek dankte haar populariteit vooral aan de opkomst van de

Les 37: Modernistische kunst en architectuur
In wezen is het een beetje vreemd dat ik op deze plek een hoofdstuk schrijf en plaats met als titel de modernistische kunst en architectuur,

Les 38: Postmoderne kunst
Hoe dichter we bij de tijd komen waarin we nu leven, des te lastiger is het om de belangrijkere kunststromingen te benoemen. We hebben in

Les 39: Kunst en fotografie
Op het moment dat de fotografie haar intrede deed dachten de gebruikers nog niet aan kunst. Zij namen de plaats in van de kunstschilders die

Les 40: Kunst in het metamodernisme
In de periode dat de postmoderne kunst hoogtij vierde benaderden de kunstenaars de dogma’s en ideologieën met humor en cynisme. De grote verhalen uit het