Beschrijving
Joseph Popczyk (1890-1971) – Titel: De dans
Joseph Popczyk werd in 1890 geboren in het Poolse stadje Brzeziny, dezelfde plaats waar Abraham Tuschinski (1886-1942), de Amsterdamse bioscoopexploitant, vier jaar eerder voor het eerst het levenslicht zag. Hij overleed in 1971 in Frankrijk. Popczyk werd in Polen opgeleid tot architect, maar zijn werkelijke interesse lag in de schilderkunst. In 1915 verhuisde hij naar de Franse hoofdstad Parijs, in die tijd het kunstcentrum van de wereld. Hij begon zijn carrière met het schilderen van het stedelijke landschap van Parijs, vaak vlot geschilderde impressionistische schilderijen.
Joseph Popczyk en het kubisme
In de jaren twintig van de vorige eeuw raakt hij in de ban van het kubisme. Hij verliet het pad van het correct weergeven van objecten. Hij ging ervan uit dat je objecten levensgetrouwer kon weergeven als je de objecten als een geïnterpreteerde versie schilderde. Aanvankelijk vonden de kunstcritici deze stijl kinderachtig en namen deze niet serieus, maar nadat schilders als Pablo Picasso en anderen deze stijl omarmden werden de ogen van de kunstcritici geopend en veranderden zij hun mening.
Joseph Popczyk en zijn vrouwen en dansers
Joseph Popczyk concentreerde zich in zijn kubistische werk op de mens en met name op vrouwen en dansers. De emotie in de beweging van vrouwen, koppels en dansers is ongrijpbaar, net als de muziek van door hem geschilderde jazzmuzikanten, en daarom beter te vatten in een kubistisch kunstwerk, aldus de schilder. En hij bleek daar gelijk in te hebben. Vaak koos hij de zee met schepen als achtergrond voor zijn schilderijen en gouaches. Verder produceerde hij abstracte en semi-abstracte composities en enkele stillevens.
De gouache of plakkaatverf
Wij hebben voor onze kunstverzameling de gouache aanschaft met de titel `De dans’ (La danse). Het is een typisch kubistisch kunstwerk in de vorm van een gouache van de hand van de kunstschilder Joseph Popczyk, waarschijnlijk daterend uit 1928 of 1929. Een gouache is een schilderij dat met dekkende waterverf is beschilderd. De ondergrond van het werk is niet meer zichtbaar en wijkt daarmee af van een aquarel, waarvan de ondergrond vaak deels nog zichtbaar is. Ook de soort verf noemt men gouache of ook wel plakkaatverf. Van oorsprong waren plakkaatverf en gouache twee verschillende technieken, maar in de huidige schilderkunst worden beide termen nu voor dezelfde verf gebruikt. De gouaches hebben bijna altijd papier als ondergrond, omdat het moeilijk op andere materialen hecht. Het was in de tijd van Popczyk een populaire uitdrukkingsvorm, vooral ook omdat de kleuren wat mat opdroogden en er daardoor een bijna pastelachtig schilderij ontstond, zoals ook goed te zien is in de door ons aangeschafte gouache. Tijdgenoten als Marc Chagall, Paul Klee en Pablo Picasso pasten daarom deze techniek ook toe. Zij waren gecharmeerd van de bijzondere kleurtonen die je op een gouache kon aanbrengen en van de snelle manier waarop je jezelf als schilder via een gouache kon uitdrukken.
De dans (La danse) van Joseph Popczyk
De gouache met de titel `De dans’ (La danse) van Joseph Popczyk is een typisch en fraai voorbeeld van een origineel kubistische kunstwerk van een oorspronkelijke meester. In zijn werk `De dans’ is goed te zien dat de vorm op de eerste plaats komt en pas daarna het onderwerp. Een streven om evenwicht te brengen in zijn werk. Volgens Popczyk en zijn beroemde tijdgenoten was deze manier van beelden scheppen meer waarheidsgetrouw dan het slaafs kopiëren van natuurgetrouwe beelden. Duidelijk is dat de compositie prachtig is en via kubistische vormen uitkomt bij `De dans’ in het centrum van het kunstwerk. Het schilderwerk is linksonder met de hand door de kunstenaar gesigneerd en stamt uit waarschijnlijk 1928 of 1929. Lijstenmaker Kessel in Laren (NH) heeft deze gouache fraai ingelijst met een eikenhouten lijst, een passe partout en UV-werend museumglas.
