Beschrijving
Mizuno Toshikata (1866-1908) – Op pad: Vrouwen uit het Meireki-tijdperk (Sozoro aruki Meireki koro fujin) – Uit de serie Zesendertig soorten schoonheden (Sanjūrokukasen)
Mizuno Toshikata zag in 1866 het levenslicht in de Japanse hoofdstad Tokyo onder de naam van Mizuno Kumajirō. Hij was de zoon van een stukadoor. Toen hij ongeveer dertien jaar oud was, stuurde zijn vader hem, om het kunstenaars vak te leren, naar het atelier van Tsukioka Yoshitoshi (1839-1892), ook wel bekend als Taiso Yoshitoshi. Deze man werd als prentkunstenaar opgeleid door meester Utagawa Kuniyoshi. Nog steeds wordt Yoshitoshi gezien als de allerlaatste grootmeester van de Ukiyo-e traditie van de Japanse blokdrukkunst. Helaas haalde de vader van Mizuno Toshikata hem uit het atelier en plaatste hem in de studio van de keramiekschilder Yamada Ryūtō, een familielid van zijn vader en dus ook van hem. Mizuno was echter de wijze lessen van Yoshitoshi niet vergeten en toen hij de kans kreeg, in 1882, keerde hij op zijn schreden terug naar zijn oude leermeester. Deze onthaalde hem hartelijk, omdat hij de artistieke mogelijkheden van deze jonge man onderkende. Mizuno Toshikata ontwikkelde zich zo snel als kunstenaar en met name ook als printkunstenaar dat hij Mizuno beloonde met een karakterteken uit zijn naam, `toshi’, niet ongewoon in die tijd. Op deze wijze kwam Mizuno aan zijn kunstenaarsnaam `Toshikata’. Niet veel later wees hij hem aan als zijn officiële opvolger en overhandigde hem zijn kunstenaarszegel.
Illustrator bij de krant Yamato shimbun
Hij specialiseerde zich steeds meer in het vak van de Japanse schilder- en prentkunst bij de kunstenaars Shibata Hōshū en Watanabe Shōtei. Deze laatste is bij velen bekend onder de naam Watanabe Seitei (1851-1918). Toch was dit een periode dat de Japanse blokdrukkunst minder gewaardeerd werd in het Japanse keizerrijk. De Japanners hadden meer oog voor de Westerse kunsten waar zij in deze periode in aanraking mee kwamen. Ook de fotografie en het lithograferen werden gedurende dit tijdperk populair; dit ging ten koste van de productie van de houtblok prints. Vandaar dat Mizuno gedwongen werd wat bij te verdienen als illustrator bij de krant Yamato shimbun, een vak dat hij zeer succesvol uitvoerde. Ook maakte hij illustraties voor romans, literaire tijdschriften en advertentie- en modeborden. Dit veranderde toen de Japanners beelden wilden zien van de Chinees-Japanse oorlog (1894-1895) die door Japan gewonnen werd (in zoverre je in een oorlog van `winst’ kunt spreken). Hier maakte Mizuno Toshikata handig gebruik van. In deze periode printte hij een groot aantal houtsneden met daarop gevechtsscènes. Volgens velen zijn dit de beste houtblokprints uit dit tijdperk. Hij ontving een groot aantal onderscheidingen tijdens tentoonstellingen van het Japan Art Institute en de Japan Painting Association, waar hij ook een prominent lid van was.
Zesendertig soorten schoonheid en Mizuno Toshikata
Toshikata publiceerde ook bijin-afdrukken en genretaferelen met voorstellingen uit het dagelijkse leven, waaronder een aantal met vrouwen en kinderen. Beroemd is de prenten set met de titel `Zesendertig soorten schoonheid’ (Sanjurokkasen), uit 1891, en uitgegeven door Shotaro en Akiyama Buemon. Wij hebben uit deze serie van de `Zesendertig soorten schoonheden’ een van de fraaiste kunnen bemachtigen; het werk `Op pad: Vrouwen uit het Meireki-tijdperk [1655-58]’, in 1891 uitgegeven door de eerder genoemde uitgeverij Akiyama Buemon. Deze originele houtsnede is eenvoudig van opzet met een vrouw in Japanse kledij en een puntige hoed tegen de zon. Veel van deze houtsneden uit deze periode laten niet veel emotie zien. Dit maakt deze houtsnede zo bijzonder met een kind dat zijn armen omhoog houdt in de richting van zijn moeder. Je hoort hem als het ware roepen: `Mama houd me vast’. De moeder kijkt stoïcijns naar voren, omdat het tonen van gevoelens niet thuishoorde in deze periode van de Japanse geschiedenis. Vandaar dat wij deze bijzondere houtsnede graag aan onze kunstverzameling toevoegden.
Een veelzijdig kunstenaar
Mizuno Toshikata werd niet alleen beroemd om zijn Japanse houtblok prints, maar hij was eveneens succesvol als historisch schilder. Geen wonder dat hij veel traditionele Japanse kunsten beoefende, waaronder het spelen van de shamisen-muziek, het zingen van de joruri, en het boogschieten. Verder leidde hij op zijn beurt ook veel Japanse kunstenaars op, waaronder Kaburaki Kiyokata (1878-1972), Ikeda Terukata (1883-1921), Ikeda Shoen (1888-1917) en zijn eigen vrouw. In 1908 overleed hij plotseling, volgens de overlevering omdat hij te hard werkte. Hij werd slechts 42 jaar oud.
